Nie sposób jednak zaczynać od nowa. Tylko niemowlę może zacząc całkiem od początku
Jung reprodukował mandale malowane przez jego pacjentów. Zawierają one element ruchu wewnątrz okręgu koła. Potrzeba wprowadzenia do mandali elementu ruchu okrężnego jest być może symptomatyczna tylko dla pacjentów neurotycznych..
Kasia biegała wokół matki, podobnie jak „biegły" zwierzęta namalowane wokół centrum mandali, także, jak one, w kierunku przeciw słońcu.
Jest to model pozostawania w bliskości z matką, a zarazem utrzymywania się w ruchu.
XI. PODSUMOWANIE I WNIOSKI
Podsumowanie wyników badań
Opracowanie to oparte jest na doświadczeniach 4-letniej działalności Klubu dla dzieci z problemami rozwojowymi. Szczególną uwagę zwróciły dzieci, które nie podchodziły samorzutnie do swoich matek i były niezdolne do kontaktu empatycznego.
* We wszystkich czternastu przypadkach dysfunkcja więzi wystąpiła już w okresie okołoporodowym. Były to wcześniaki, dzieci z porodów powikłanych oraz dzieci, których cechy konstytucjonalne (zwłaszcza nadwrażliwość receptorów) mogły utrudniać wyzwalanie w matkach wrodzonych, spontanicznych zachowań macierzyńskich.
* Dzieci z reguły nie zatrzymywały spojrzenia na twarzy ludzkiej. Unikały też kontaktu wzrokowego z twarzą matki, podczas gdy prawie wszystkie czasem tuliły się do matki, niektóre chciały też razem zasypiać. Można to tłumaczyć tym, że w okresie wczesnego niemowlęctwa dziecko, matka lub oboje nie mogli odpowiadać mimicznie na sygnały partnera, który odbiera to jako „kamienną twarz" i wtedy czynnie unika zetknięcia spojrzeń. Dzieci odczuwają matkę jako należne im źródło bezpieczeństwa i zaspokojenia potrzeb. Mają pretensję i żal właśnie do nich, gdy - choć nie ze swej winy - nie mogą tych potrzeb zaspokoić. Matki wskutek licznych niepowodzeń i cierpienia w obcowaniu z dziećmi ulegają wyuczonej bezradności. Dlatego potrzebna jest osoba trzecia - ojciec lub terapeuta, nie obciążony poczuciem bezsilności wobec dziecka odmawiającego kontaktu.
Objawy: patologia czy mądrość natury
Dzieci z dysfunkcjami więzi - nawet te najbardziej zaburzone, instynktownie inicjują lub przyjmują takie formy kontaktu, które są dla nich metodą terapeutyczną . Strategie autoterapeutyczne stosowane przez dzieci z dysfunkcjami więzi wykazują też pokrewieństwo z wieloma obrzędami i zwyczajami utrwalonymi w formie zrytualizowanej w społeczeństwach dawnych i współczesnych - człowiek jest bezradny wobec lęku przed niebezpieczeństwami, jakie niesie życie. Jest więc zawsze zagrożony zachwianiem równowagi psychicznej, podobnie jak bezradne dziecko. Potrzebne mu są zatem, strategie, pełniące rolę psychoprofilaktyki i terapii. Opisane dzieci również - w celu przetrwania - uciekają się do mechanizmów obrony, które my jesteśmy skłonni zaliczyć do patologii, a w istocie - są skuteczną metodą przystosowania do sytuacji nie do zniesienia.
Jest to więc przejaw mądrości natury, która ukierunkowuje człowieka ku realizacji jego potrzeb samozachowawczych i rozwojowych. Zachowania te to:
1 Ucieczka - atak - azyl ? trzy formy obrony w sytuacji zagrożenia, które obserwowano u dzieci.
2. Swoboda
3. Regresja terapeutyczna
4. Akty potwierdzające ? przy braku zaburzenia więzi są one instynktownie wysyłane do dziecka przez matkę - przez naśladowanie jego gaworzenia, okazywanie smutku, gdy płacze itp. Ich prostą formą w terapii jest odzwierciedlanie działań dziecka oraz potwierdzenie ich zauważania. Nie są one tożsame z pochwałami czy naganami - są niewartościujące. Komunikują dziecku, że jest akceptowane bezwarunkowo, dlatego, że jest.
5. Równorzędność podmiotowa ? zachowywana w dialogu, w przyjacielskiej walce.
6. Strategie autoterapeutyczne, regulujące stany pobudzenia ? wstrząsy, podskoki, turlanie się - wszelkiego rodzaju ruch będący środkiem uspakajającym i redukującym napięcie.
7. Strategie autoterapeutyczne odciążające nadwrażliwe receptory ? obroty dookoła własnej osi z nieobecnym wyrazem twarzy - rodzaj „opróżniania świadomości” (wirowanie derwiszów).
8. Wirowanie zabawek ? czynność o dużym ładunku uczuciowym, pozwalająca odciąć się od otoczenia.
9. Terapia przez kontakty dłoni z dłonią ? dzieciom tym potrzebna jest terapia odtwarzająca sekwencje zabiegów wychowawczych matki w okresie niemowlęctwa dziecka. Stymuluje ona ręce dziecka i kieruje nimi, ucząc porozumiewania się dotykiem.
10. Kojące oddziaływanie tworzyw przekształcalnych (woda, piasek, groch, masa plastyczna)
11. Rytmiczne kołysanie ? ruch ten ma działanie uspokajające; kiedy jest tylko wyrazem zmęczenia, przeciążenia i doraźnie ma wpłynąć na wyciszenie nie należy mu się sprzeciwiać.
12. Łaskotanie a dotyk dociskający ? kiedy u dzieci występowała nadwrażliwość np. dotykanie włosów) zastosowano „masaż” szorujący, który znosił drażniące doznania łaskotania.
13. Wpływ grupy na diadę matka-dziecko ? obecność matek podczas zabaw, bez wyznaczania im zadań.
* Dzieci zostały poddane „terapii obdarzania uwagą" nie przez własną matkę lub przez terapeutę, ale przez grupę osób dorosłych, która je akceptowała.
* Klub był środowiskiem bezpiecznym, w którym w warunkach pełnej swobody dzieci mogły ujawniać swoje strategie autoterapeutyczne. Strategie te były rozumiane, podtrzymywane, często też amplifikowane. Dzieci reagowały na to żywą radością.
* Z założenia wykluczono wszelkie działania dydaktyczne. Klub jednak nie był alternatywą dla placówek dydaktycznych. Większość dzieci chodziła do przedszkoli lub miała nauczanie indywidualne
 |
| Cytat Hi mihi doctores semper placuere docenda qui faciunt plus, quam qui facienda docent - ci mi się nauczyciele podobali w uczeniu, którzy raczej czynią niż uczą rzeczy już uczynionych. Do sukcesu nie ma żadnej windy. Trzeba iść po schodach Fidei Defensor (Fid Def lub fd) - obrońca wiary (tytuł Henryka VIII bity na wszystkich brytyjskich monetach). (tytuł Henryka VIII bity na wszystkich brytyjskich monetach). (tytuł Henryka VIII bity na wszystkich brytyjskich monetach) Eripuit coelo fulmen, sceptrumque tyrannis - wydarł niebu piorun, a berło tyranom. Ignorancja nie jest niewinnością, jest grzechem. Browing R |