Nie sposób jednak zaczynać od nowa. Tylko niemowlę może zacząc całkiem od początku
Pod koniec XII wieku takie pesymistyczne teorie stają się już mniej popularne, co wszak nie oznacza, by duchowni przestali głosić pochwałę życia wyzbytego z przyjemności. Niektórzy mylą drogę, którą podążać powinni ku doskonałości wszyscy chrześcijanie, z regułami życia zakonnego. Wielu duchownych zaleca więc małżonkom taki sposób na życie, jaki w praktyce odpowiada życiu kontemplacyjnemu.
Tak oto pod koniec średniowiecza zasady życia chrześcijańskiego, wyłożone niekiedy w postaci "dni", regulują codzienny rozkład zajęć kobiety dążącej do zbawienia. Teksty te nie mówią nic o niektórych aspektach życia rodzinnego, a zwłaszcza o stosunkach płciowych między małżonkami, z dystansem traktują obowiązki domowe i rolę kobiety w społeczeństwie, nie zajmują się również sprawami materialnymi. Nieustannie natomiast przypominają, że stan dziewictwa i wdowieństwa jest lepszy od małżeństwa i że życie kontemplacyjne jest bardziej wartościowe od życia aktywnego.
Wedle niektórych strażników sumienia dzień kobiety zamężnej podobny będzie do dnia wdowy, obie bowiem powinny spędzać długie chwile na modlitwie i podporządkować troski materialne troskom duchowym. Nie wspomina się nic o relacjach między małżonkami. Taki model życiowy, początkowo sugerowany elitom, staje się wkrótce modelem dla wszystkich kobiet. Jak jednak pogodzić traktowane z pogardą, a zarazem niezbywalne potrzeby materialne z dążeniem do zalecanego wszem i wobec życia duchowego?
Czas świecki wzoruje się na czasie religijnym. Jeśli kobieta nie przebywa w kościele, to modli się w swym pokoju, w którym chroni się przed ludźmi i oddaje się kontemplacji. Po wieczerzy odmawia tu kompletę i przed pójściem spać robi rachunek sumienia. W tych okolicznościach nie ma nawet miejsca na taką przyjemność, jak miła pogawędka z przyjaciółką. Unika się wręcz podobnych spotkań, które mogą przecież zburzyć rytm dnia całkowicie podporządkowany Bogu. Kaznodzieje nawołują wiernych, aby zrezygnowali z przyjemności.
Na przykład przyjemności makijażu. Kobieta nie powinna ukrywać swej niedoskonałości ani naprawiać tego, co zepsuł upływający czas. Kazania obfitują w zmyślone opowieści, które ukazać mają zgubne skutki kokietowania. Oto jedna z nich: mieszkaniec Paryża poślubił kobietę mocno już przywiędłą i pomarszczoną. Pewnego świątecznego dnia kobieta ta wystroiła się bardziej niż zwykle i przyłączyła do parafialnej procesji. Mąż, który szedł z tyłu, widząc z daleka piękną złotą fryzurę i eleganckie nakrycie głowy, wyobraził sobie, że musi to być młoda dziewczyna przepięknej urody. Zaciekawiony przyspieszył kroku i nagle..: "Wielkie nieba!" - zakrzyknął zmieszany, rozpoznawszy zmarszczki swej żony - "Czyżbyś się pani zmieniła w małpę? Lepiej już iść z tyłu za panią, aniżeli ją spotkać twarzą w twarz. Od tyłu jesteś kobietą, od przodu - kimś zupełnie innym. Można by o pani powiedzieć: lepsza torba niż wyprawa."
Przyjemność strojenia się. Brat Ryszard, franciszkanin głoszący kazania w Paryżu w roku 1429, nawołuje swych słuchaczy do pokuty i odrzucenia złych obyczajów. Po powrocie z jednego z takich kazań, w dzień Świętego Marka, tj. 25 kwietnia, paryżanie są tak wzburzeni, że w ciągu trzech lub czterech godzin rozpalają prawie sto ognisk, do których wrzucają "stoliki do gry, szachownice do tryktraka, kości, karty, bile, kule i wszystko, co mogło wzbudzać emocje i służyć grze na pieniądze". Tego samego dnia, podobnie jak i nazajutrz, kobiety palą "ozdoby swych fryzur, skórzane i wełniane skrawki, którymi usztywniały kapturki; panny zaś pozbywają się kornetów, trenów i wszystkiego, co dodaje ich strojom przepychu".
Podobnie, tyle że wcześniej niż brat Ryszard, oddziaływał na tłum pewien oszust, niejaki brat Tomasz. Kiedy wśród słuchających go dostrzegał bogate damy z wysoko upiętymi włosami, wypuszczał na nie młodych wyrostków z krzykiem: "Do kogutów, do kogutów". Skutek był taki, że kobiety wychodziły po kazaniu w kapturach na głowach - niczym zakonnice
 |
| Cytat Hi mihi doctores semper placuere docenda qui faciunt plus, quam qui facienda docent - ci mi się nauczyciele podobali w uczeniu, którzy raczej czynią niż uczą rzeczy już uczynionych. Do sukcesu nie ma żadnej windy. Trzeba iść po schodach Fidei Defensor (Fid Def lub fd) - obrońca wiary (tytuł Henryka VIII bity na wszystkich brytyjskich monetach). (tytuł Henryka VIII bity na wszystkich brytyjskich monetach). (tytuł Henryka VIII bity na wszystkich brytyjskich monetach) Eripuit coelo fulmen, sceptrumque tyrannis - wydarł niebu piorun, a berło tyranom. Ignorancja nie jest niewinnością, jest grzechem. Browing R |