Nie sposób jednak zaczynać od nowa. Tylko niemowlę może zacząc całkiem od początku
aut.]. Zatrudniłam go na lato, by dawał lekcje dzieciom,
akompaniował mi i grał ze mną duety na cztery ręce. Ten młodzieniec dobrze
gra i ma olśniewającą technikę, ale brak mu osobistego wyrazu. Jest jeszcze
zbyt młody. Mówi, że ma dwadzieścia lat, ale wygląda na szesnaście.
Naprawdę miał lat osiemnaście, a Nadieżda pięćdziesiąt. Czaj-
kowski musiał mieć mieszane uczucia na temat nowego przyjaciela
swojej dobrodziejki, który nie tylko dzielił z nią podwójny "duetowy"
stołek przy fortepianie, ale i grał to, co Czajkowski i Nadieżda uważali
za "ich melodię":jego przesyconą udręką IV Symfonię f moll. Nadieżda
von Meck nie wspierała jednak Debussy'ego w taki sposób, w jaki
wspierała Czajkowskiego, któremu regularnie posyłała stałe fundusze,
ale zabierała go na kosztowne (i muzycznie kształcące) wakacje
i w wielkie podróże. Zaznawszy luksusu, najpierw z państwem Vas-
nierami, a potem z rodziną pani von Meck, Debussy nie kwapił się
z powrotem do "archetypowej" francuskiej mansardy, w której miał-
by się ulokować, ani do szeregu kolejnych kochanek. Wszak żył w naj-
wspanialszej beztrosce. Pani von Meck pisała do Czajkowskiego:
Wczoraj po raz pierwszy grałam z moim małym Francuzikiem naszą Sym-
fonię, więc dziś jestem w stanie okropnego zdenerwowania. Nie mogę grać j
ej bez owej gorączki przenikającej aż do najgłębszej części mego wewnętrz-
nego jestestwa i przez całe dnie nie będę zdolna pozbyć się tego uczucia. Mój
partner nie zagrał tego dobrze, chociaż odczytał wybornie. To jego jedyna
zaleta, chociaż bardzo ważna. Czyta partytury, nawet Pańskie, jak otwartą
księgę (...) komponuje bardzo przyjemnie, ale w tym także jest prawdziwym
Francuzem.
Sprawując muzyczną kuratelę nad dziećmi pani von Meck, De-
bussy zakochał się w szesnastoletniej Zofii i poprosił, by za niego
wyszła, ale ona kategorycznie odrzuciła tę prośbę. Ze Szwajcarii,
w której przyłączył się do rodziny von Mecków, pani Meck zabrała go
do Wenecji na spotkanie z Wagnerem, potem w kulturalną podróż
po Europie, a później także do Rosji. Pierwsza wyprawa zakończyła się
we Florencji, w Villa Oppenheim, i kiedy Debussy miał wyjeżdżać,
"płakał gorzko", jak pisała Nadieżda do Czajkowskiego. W następ-
nym roku ponownie zaprosiła swojego "małego Francuzika" (które-
go nazywała też "swoim małym pianistą Bussym", co było grą słów, bo
w dialekcie południowoniemieckim słowo bussi oznacza pocałunek).
Będąc z ponowną wizytą w Moskwie w sezonie 1913-1914, Debussy
niemal u kresu swego krótkiego życia odbył wzruszające spotkanie
z krótko uwielbianą Zofią, która wtedy była już księżną Galicyn.
O następnej towarzyszce Debussy'ego nie wiemy prawie nic,
prócz tego, że opuściła kompozytora, łamiąc mu serce.
... Wciąż jestem bardzo przygnębiony. Nie przypuszczałem, że sprawa, o której
rozmawialiśmy, zakończy się tak nieszczęśliwie i tanio, opowiadanymi baj-
kami i nie nadającymi się do powtórzenia rzeczami, jakie powiedziano...
Dokładnie tak samo jak jej wargi wypowiadały owe niewybaczalne słowa,
brzmi we mnie echo jej niegdyś kochającego głosu. Ta wojna między wrogimi
dźwiękami (nieprzypadkowa!) i tym co słyszę w sobie była tak przytłaczająca,
że niemal nie zrozumiałem, o co chodziło... Wielką część samego siebie zo-
stawiam w owych cierniach i minie wiele czasu, zanim wrócę do swoich
artystycznych poszukiwań, do sztuki będącej najwspanialszg uzdrowiciel-
ką... Kochałem ją tak bardzo, ale z jakimś rodzajem rozpaczliwej, desperac-
kiej namiętności, bo łatwo było zrozumieć, że ona nigdy nie miała zamiaru
angażować się tak całkowicie... Teraz muszę spróbować się dowiedzieć, czy
naprawdę miała to, czego szukałem. A może ścigałem jakąś mrzonkę? Wciąż
opłakuję utratę jakiegoś złudzenia. A może to wcale nie jest takie złe? Wolę
już wszystko niż owe dni, gdy jedynym wyjściem wydawała się śmierć, a ja
byłem nieustannym czuwaniem nad trupem!
Ta wizja śmierci nieomal przerodziła się w rzeczywistość później,
gdy wygasła miłość Debussy'ego do jego pierwszej żony. Zanim jednak
wdał się w to pierwsze małżeństwo, miało jeszcze nadejść zarówno kilka
zerwanych zaręczyn, jak i kolejna wielka miłość: Gaby, czyli Gabriela
Dupont z Normandii. "Gaby o zielonych oczach
 |
| Cytat Hi mihi doctores semper placuere docenda qui faciunt plus, quam qui facienda docent - ci mi się nauczyciele podobali w uczeniu, którzy raczej czynią niż uczą rzeczy już uczynionych. Do sukcesu nie ma żadnej windy. Trzeba iść po schodach Fidei Defensor (Fid Def lub fd) - obrońca wiary (tytuł Henryka VIII bity na wszystkich brytyjskich monetach). (tytuł Henryka VIII bity na wszystkich brytyjskich monetach). (tytuł Henryka VIII bity na wszystkich brytyjskich monetach) Eripuit coelo fulmen, sceptrumque tyrannis - wydarł niebu piorun, a berło tyranom. Ignorancja nie jest niewinnością, jest grzechem. Browing R |