Nie sposób jednak zaczynać od nowa. Tylko niemowlę może zacząc całkiem od początku
Wiêc okolica siedziby królewskiej tak by³a urz¹dzona. A kiedy siê przesz³o przez zewnêtrzne porty, których by³o trzy, to pocz¹wszy od morza, bieg³ naoko³o mur d³ugi na piêædziesi¹t stadiów, odsuniêty ze wszystkich stron od najwiêkszego ko³a i od portu i zamyka³ w jeden kana³ przekop i jego ujœcie od strony morza. Wszystko to by³o gêsto pokryte domami, a wejœcie do portu i port najwiêkszy roi³ siê od okrêtów – kupcy siêzje¿d¿ali ze wszystkich stron, by³ krzyk i œcisk, i ruch wszelkiego rodzaju, i ha³as przez ca³y dzieñ i noc, tak tam by³o ludno. Wiêc miasto i okolica starej siedzibymniej wiêcej tak jak wtedy by³o opisane, tak siê to teraz odtwarza w pamiêci. A reszta kraju jakie mia³a warunki naturalne i jakim kszta³tem by³a urz¹dzona, trzeba -74  ARISTOKLES – PLATON ATLANTYDA Opracowa³ W³odzimierz J. Szypura próbowaæ odtworzyæ to sobie w pamiêci. Wiêc naprzód mia³a byæ ta ca³a okolicabardzo wysoka i odciêta od morza, a naoko³o miasta nic, tylko równina miasto otaczaj¹ca, a sama dooko³a otoczona górami, które schodzi³y a¿ do morza, g³adkai równa, i bardzo d³uga. Ci¹gnê³a siê po drugiej stronie miasta na trzy tysi¹ce stadiów, a na œrodku od morza w górê na dwa tysi¹ce. Ca³a okolica wyspy by³azwrócona ku po³udniu, a od pó³nocy os³oniêta od wiatrów. Góry otaczaj¹ce wielbi pieœñ z tamtego czasu, ¿e iloœci¹, wielkoœci¹ i piêknoœci¹ przewy¿sza³y wszystko, co dziœ. Byty w nich liczne i bogate osady okolicznych mieszkañców, by³y rzeki i jeziora, i ³¹ki, i obfitoœæ paszy dla wszystkich zwierz¹t domowych i dzikich. I mnóstwo ró¿nego rodzaju drzew w lasach – nieprzebrany zbiór materia³u dla wszelkiego rodzaju robót. W ten sposób by³a ta dolina uposa¿ona od natury, a w ci¹gu d³ugiego czasu wielu królów j¹ uprawia³o. Ona by³a czworoboczna po wiêkszej czêœci, prosta i d³uga. A czego niedostawa³o, to wyprostowywa³ rów naoko³o niej wykopany. Jego g³êbokoœæ, szerokoœæ i d³ugoœæ podaj¹ niewiarygodn¹. Trudno uwierzyæ, ¿eby w porównaniu do innych robót tak wielkiedzie³o by³o rêkami ludzkimi wykonane, ale trzeba powiedzieæ, coœmy przecie¿ s³yszeli. G³êboki by³ na jedno pletron, a szeroki by³ wszêdzie na jedno stadion, a ¿ego wykopano naoko³o ca³ej doliny, wiêc jego d³ugoœæ wypad³a na dziesiêæ tysiêcy stadiów. On zbiera³ wody sp³ywaj¹ce z gór, oprowadza³ je naoko³o doliny, dochodzi³ z obu stron do miasta i têdy wypuszcza³ je do morza. Z góry schodzi³y do niego proste kana³y o szerokoœci mniej wiêcej stu stóp, przecina³y dolinê i uchodzi³y znowu do tego rowu od strony morza. Jeden kana³ by³ od drugiego oddalony na sto stadiów. Tymi drogami sprowadzali drzewo do miasta i inne plony transportowali do niego statkami, wykopawszy kana³y ³¹cz¹ce, poprzeczne i ukoœne ku miastu. Dwa razy do roku by³y u nich ¿niwa, bo w zimie korzystali z wódod Zeusa, a latem wodê, któr¹ ziemia przynosi, rozprowadzali kana³ami. Mê¿czyŸni zdolni do broni, zamieszkuj¹cy dolinê, mieli nakaz, ¿eby ka¿dy dzia³ dostarczy³jednego wodza, a wielkoœæ takiego dzia³u wynosi³a nieraz dziesiêæ razy dziesiêæ stadiów, a wszystkich dzia³ów by³o szeœædziesi¹t tysiêcy. A z gór i z reszty krajuzbierano ludzi iloœæ nieprzeliczon¹, a wszyscy z ka¿dej miejscowoœci i z ka¿dej wsi byli przydzieleni do tych dzia³ów i do tych wodzów. Ka¿dy wódz mia³ przykazane dostarczyæ na wojnê szóst¹ czêœæ wozu wojennego, aby by³o dziesiêæ tysiêcy wozów i [do ka¿dego] dwa konie i dwóch jeŸdŸców. Oprócz tego zaprzêg dwukonny bez pud³a, a na nim ¿o³nierza z ma³¹ tarcz¹, który zeskakiwa³, i woŸnicê powo¿¹cego par¹ koni, oprócz jeŸdŸca, dwóch ciê¿kozbrojnych i ³uczników, i procarzy po dwóch, i po trzech lekkozbrojnych, i rzucaj¹cych kamienie, i rzucaj¹cych w³ócznie. I czterech marynarzy do za³ogi tysi¹ca i dwustu okrêtów. Wiêc wojskowoœæ królewskiego miasta tak¹ mia³a organizacjê. A z dziewiêciu miast ka¿de mia³o ustrój wojskowoœci inny, o czym d³ugo by³oby mówiæ. A organizacja w³adz i godnoœci taka tam by³a od pocz¹tku. Z tych dziesiêciu królów ka¿dy panowa³ w swojej czêœci i w swoim miejscu nad ludŸmi i nad wiêksz¹ czêœci¹ praw. Kara³ i skazywa³ na œmieræ kogo chcia³. Jednak¿e ich zale¿noœæ wzajemna i stosunki miêdzy nimi by³y ustalone wed³ug nakazów Posejdona, jak im to prawo przekaza³o i pismo, które przodkowie wyryæ kazali na s³upie mosiê¿nym, który na œrodku wyspy sta³ w œwi¹tyni Posejdona